معرفی جامعی از شهرستان فسا
در این مقاله گردشگران شیراز سعی دارد شما را با شهرستان فسا آشنا کند. با ما همراه باشید . در سایت انگلیسی ما نیز نومد برای مقصد های بومی وجود دارد.
موقعیت جغرافیایی
- مساحت: 42.08 هکتار
- ارتفاع: 1450 متر
- بخش ها: مرکزی، ششده و قره بلاغ، شیبکوه و نوبندگان.
- شهر ها: فسا، ششده، قره بلاغ، زاهد شهر، نوبندگان و میان شهر.
- دهستان ها: ششده، قره بلاغ، فدشکویه، میانده، جنگل، صحرارود، کوشک قاضی و نوبندگان.
جمعیت شهرستان فسا
طبق آخرین برآورد رسمی که در سال ۱۴۰۰ انجام شده، جمعیت شهرستان فسا ۲۰۷٬۹۰۰ نفر می‌باشد. این آمار فسا را پس از شهرستان‌های شیراز، مرودشت و کازرون، به چهارمین شهرستان پرجمعیت استان فارس تبدیل می‌کند. لازم به ذکر است که جمعیت این شهرستان در سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، ۲۰۵٬۱۵۷ نفر بود.
مساحت
شهرستان فسا با گستردگی 4205 کیلومتر مربع و به مرکزیت شهر فسا در منطقه مرکزی استان فارس جای گرفته است. این شهرستان از شمال با شهرستان استهبان، از شرق با شهرستان های داراب و زرین دشت، از جنوب با شهرستان جهرم، از غرب با شهرستان سروستان و از شمال غربی با شهرستان خرامه همسایه است. شهر فسا در 140 کیلومتری شرق شیراز جای گرفته است.
جاذبه های گردشگری شهرستان فسا
- تل ضحاک
- منطقه گلیان
- قمپ آتشکده
- بقعه زاهد کبیر
- عمارت نقاره خانه (عمارت محمدی)
روستای علی آباد سرخه
موقعیت جغرافیایی:
روستای علی آباد سرخه به لحاظ تقسیمات کشوری از توابع بخش مرکزی شهرستان فسا جزء دهستان جنگل می باشد که در شمال شرقی فسا در ۲۰ کیلومتری این شهرستان قرار دارد. روبروی پادگان نیرو هوایی خرمنکوه که در حال حاضر این پادگان به پدافند تغییر پیدا کرده در مسیر جاده فسا – استهبان .
تاریخچه ی این روستا را از زبان آقای علی شبانی شیری پیشکسوت پایگاه نیرو هوایی خرمنکوه فسا برای شما می نویسیم. آقای شبانی می گوید این روستا از گذشته دور از جاذبه گردشگری بالایی برخوردار بوده و همیشه میزبان گردشگران و مسافران از جاهای دور و نزدیک بوه است. این روستا ورودی شهر کرم در زمان ساسانیان بوده که از نشانه های آن وجود سنگ سلمان یا به زبان خودمانی سنگ غم بر می باشد که به صورت مکعبی شکل حدود 2.5 متر ارتفاع و چهار طرف آن دایره حکاکی شده و داخل این دایره ها خطوطی نوشته شده که به مرور زمان محو شده و کامل مشخص نیست. در حدود ۱۰۰ سال پیش چادر نشینان در منطقه حضور داشتند و به مرور خانه هایی با سنگ های کوهی که در همان منطقه هست شروع به ساخت می کنند و نامگذاری روستا بعدها صورت میگیرد. دلیل نامگذاری روستای علی آباد سرخه شخصی به نام علی شبانی بوده که اولین ساکن روستا می باشد و سرخه به جهت خاک سرخی که در دامنه کوه وجود دارد. خانه های قدیمی کاهگلی و سنگی هستند و الان بسیاری از خانه ها نوساز شده اند. شغل اصلی اهالی این روستا دامداری و کشاورزی می باشد.
جاذبه های تاریخی
یکی از جاذبه های مهم و تاریخی این روستا سنگ غم بر یا همان سنگ سلمان می باشد در دامنه کوه تودج قرار دارد که دروازه شهر در زمان ساسانیان بوده است. مصالح این سنگ ساروج و سنگ لاشه می باشد که با روکشی از گچ پوشیده شده است. سنگ سلمان متعلق به آتشکده دوره ساسانیان بوده است که عده ای از زرتشتیان در اینجا سکونت داشته و آیین های مذهبی خود را به انجام می رسانده اند. طول سنگ حدود دو و نیم متر است و روی دو سطح آن دایره ای حک شده که هنوز آثارش موجود می باشد. در راس این سنگ حالت گودال کوچکی است که احتمالا آتشگاه بوده و هم چنین در گذشته نه چندان دور مردم این شهرستان و دیگر اهالی در این مکان نذری می دادند تا حاجت خود را بگیرند. متاسفانه در حال حاضر به دلیل بی توجهی مردم و شاید مسئولین این سنگ توسط افراد ناشناس تخریب شده است اما به حتم امکان باز سازی آن وجود دارد.
کوه تودج (توده)
از روستای علی آباد سرخه شروع و تا داراب امتداد دارد که بلندترین نقطه آن 3155 متر ارتفاع دارد. از ارتفاعات این کوه می توان به کمر زرد، دره سیاه و برگ سیب اشاره نمود که در آن باغات بادام وحشی و انگور و انوع درختچه وجود دارد. در دامنه این کوه نیز خاک قرمز رنگ وجود دارد. پوشش گیاهی این کوه، ارس (سرو کوهی) ، درخت ارژن ، درختان پسته کوهی (بنه) ، بادام کوهی (الوک) زالزالک (کیالک) و انواع گیاهان دارویی از جمله آویشن، گل گاو زبان، انغوزه ، جاشیر در فصل بهار موجود می باشد. در این کوه جانوران مختلفی زیست و سکونت دارند از جمله: کفتار، پلنگ، گرگ و انواع پرندگان مانند تیهو، کبک، کبوتر و …
گردشگاه چهل چشمه
این چشمه در سال های گذشته نه تنها آب کشاورزی این روستا بلکه چندین روستا را تأمین می کرد. در ا طراف این چشمه نیز به اصطلاح گیاه جارو به صورت خود رو وجود داشت که اهالی مخصوصا زنان روستا آن را جمع آوری و اقدام به بافت جارو می کردند. گردشگاه معروف چهل چشمه نیز در دامنه کوه تودج قرار دارد که در قدیم الایام از جاهای مختلف جهت اوقات فراغت و تفریح و شنا به این مکان می آمدند. همچنین در ایام نوروز و روز طبیعت، جمعیت زیادی به این محل می آمدند. در حال حاضر به دلیل چاه های عمیق حفر شده در اطراف آن خشک شده است؛ اما بارندگی های سال قبل باعث گردید که آب این چشمه در فصل بهار دوباره احیا شود.
کوه خرمنکوه
کوه خرمنکوه نیز در مجاورت این روستا و روبروی کوه تودج قرار دارد که ارتفاع آن 3185 متر گزارش شده است. پوشش گیاهی آن انواع درختان ارس، بادام وحشی، بنه مشابه کوه تودج و انواع گیاهان دارویی و کاربردی و محیط زیست انواعی از جانوران وحشی مانند پلنگ، بز کوهی، خرس و … و انواع پرندگان مانند کبک کوهی، عقاب، جغد و … می باشد. در ارتفاعات این کوه چشمه ای وجود دارد به نام خان گردو. ابتدای این دو کوه به صورت قلعه مانند می باشد که هنوز آثارش موجود می باشد که به عنوان قلعه دختر و پسر از آن یاد شده است. در دامنه ی این کوه نیز چشمه ای معروف به نام قمپ آتشکده وجود دارد که در زمان گذشته از جاذبه گردشگری بالایی برخوردار بوده است و متأسفانه آب این چشمه همزمان با چهل چشمه خشک شده است. این مکان به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در کنار این دریاچه آثاری از دوره ساسانیان بر جای مانده است که در میان آن ها یک آتشکده نیز دیده می شود که سقف آن ریخته است.
پوشش گیاهی این شهرستان
یک نوع پوشش گیاهی در اطراف این روستا وجود دارد که به صورت درختچه است و به اصطلاح به آن مورد می گویند که برگ های خوش عطر و بویی دارد. این درختچه در زمان ساسانیان از تقدس خاصی برخوردار بوده است و در حال حاضر نیز مردم به دلیل خوش یمن بودن، برای مراسم های جشن و عروسی از آن استفاده می کنند. فراوانی پوشش گیاهی اسفند که مردم آن را برای مصرف سالیانه خودجمع آوری کرده و حتی جهت تزیین منزل و چشم زخم به این صورت که دانه های اسفند را با سلیقه هنری بند کرده و به دیوار اتاق می آویزند.
قنات آب وکیل آباد
در نزدیکی روستا یک قنات به نام آب وکیل آباد وجود دارد که در حال حاضر خشک می باشد اما هنگام بارندگی دوباره این قنات احیا می شود. باغات مختلفی از قبیل هلو، انار، به، زیتون و زردآلو هم در این منطقه وجود دارد.
تپه دانیالی (تپه دیناری)
حدود 10 هکتار می باشد که بقایای انواع تکه های سفالی و آجری و … بر روی این تپه وجود دارد. بازدیدی که از استان صورت پذیرفت از باقیمانده های قطعات سفال مربوط به 1700 سال پیش از اسلام می باشد و این آثار به ثبت نرسیده اند.
جاذبه های مذهبی:
از اماکن مذهبی این روستا می توان به امامزاده حسن که از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع) می باشد نام برد. این امامزاده در 500 متری این روستا قرار دارد که از اهمیت زیادی برخوردار است. در روز عاشورا هیأت عزاداران حسینی از روستا زنجیر زنی را شروع می کنند تا به این مکان مذهبی برسند و ادامه عزاداری را در این امامزاده به اتمام می رسانند. علاوه بر این روستا سه روستای دیگر نیز روز عاشورا به این مکان می آیند. همچنین گلزار شهدای این روستا در جوار حرم این بزرگوار می باشد که نزد ساکنین از ارزش معنوی بسیاری برخوردار است.
غذاهای محلی
نوع نان مصرفی این روستا نان تیری یا به اصطلاح نان نازک می باشد که توسط زنان خانه دار پخت می شود. در ایام قبل ازعید زنان خانواده اقدام به پخت نان شیرین می کنند. همچنین یک روز قبل از عید نوروز شیر برنج درست می کنند و بین همسایه ها تقسیم می کنند. در واقع به عنوان فاتحه خوانی و بعد از آن به رسم یادی از رفتگان سبزه و گل به مزار آنها می برند.
آب و هوای شهرستان فسا
فسا در منطقه‌ای گرم و خشک واقع شده است و تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های معتدل و مرطوبی دارد. مجموعه گردشگران شیراز، علاوه بر تور فسا و تورهای اطراف شیراز، تور شیراز از شمال و تور شیراز از جنوب را نیز برگزار می کند. الان بهترین زمان برای شرکت در تورهای داخلی شیراز است. و اما در باره موضوع بحث که آب و هوای فسا و بهترین زمان رفتن به فسا بود، می توانیم به این صورت توضیح دهیم. به طور کلی وضعیت آب و هوایی شهرستان فسا عبارت است از:
- گرمترین ماه سال در فسا، تیر ماه است که میانگین دما آن ۳۷ درجه سانتیگراد است.
- سردترین ماه نیز، دی ماه است که در آن میانگین دما، ۶ درجه سانتیگراد می باشد.
بهترین زمان سفر به فسا
با توجه به آب و هوای گرم و خشک فسا، بهترین زمان سفر به این شهرستان، فصل‌های پاییز و زمستان است. در این فصول هوا خنک‌تر و مطبوع‌تر است و بارش باران نیز وجود دارد.
اگر در فصل پاییز به فسا بروید، از آب و هوای خنک و دلپذیر، طبیعت رنگارنگ و برگزاری جشنواره‌های مختلف، بهرمند خواهید شد. ولی با این حال، احتمال بارش باران نیز وجود دارد.
فصل زمستان، فسا دارای آب و هوای معتدلی است. این فصل مناسب کوهنوردان و طبیعت گردان است. ولی باید بارش برف در مناطق کوهستانی را نیز در نظر بگیرید.
نکات مهم برای رفتن به فسا:
- اگر به دنبال هوای گرم و آفتابی هستید، فصل بهار نیز می‌تواند زمان مناسبی برای سفر به فسا باشد.
- در تابستان هوا بسیار گرم و خشک است، بنابراین سفر به این شهرستان در این فصل توصیه نمی‌شود.
- در هنگام سفر به فسا، حتماً از کرم ضد آفتاب، عینک آفتابی و کلاه استفاده کنید.
- به همراه داشتن لباس‌های خنک و راحت نیز، به دلیل آب و هوای گرم، ضروری است.
سخن پایانی
شهرستان فسا با وسعتی بیش از ۴۲۰۰ کیلومتر مربع در استان فارس واقع شده و از شمال با استهبان، از شرق با داراب و زرین دشت، از جنوب با جهرم، از غرب با سروستان و از شمال غربی با خرامه همسایه است. مرکز این شهرستان، شهر فسا است که در 140 کیلومتری شرق شیراز قرار دارد.
فسا از نظر جاذبه های گردشگری بسیار غنی است. از جمله این جاذبه ها می توان به تل ضحاک، منطقه گلیان، قمپ آتشکده، بقعه زاهد کبیر، عمارت نقاره خانه و روستای علی آباد سرخه اشاره کرد. روستای علی آباد سرخه با جاذبه های
ضعیف گرد اوری شده
مطالب بسیار عالی بود و از سرکار خانوم شبانی تشکرو تقدر دانی میکنم انشالله که مستدام باشند هم برای روستا هم برای خانواده محترم (مجتبی عبدالهی نژاد)