شهرستان استهبان

استهبان در شرق استان فارس واقع شده است. این شهرستان از شمال با دریاچه بختگان و از سمت جنوب با شهرستان داراب هم مرز می باشد.

در این مقاله شهرستان استهبان ، گروه مسافرتی گردشگران شیراز ، سعی دارد شما را با تمام زیبایی های این شهرستان آشنا کند ، ایران سراسر زیبایی است. با ما و برنامه های تورهای گردشگران به دور ایران همراه باشید.

تاریخچه استهبان

استهبان واژه ای پهلوی از عبارت سته بان، به معنای تاکستان (انگورستان) یا نگهبان شهر استخر است.

در گذشته شهر استهبان، اصطهبانات نام داشته است.همچنین به نام های دیگری مانند اصطخری، اصطبهان، اصتهجان و صابونات نوشته و خوانده شده است. در منابع تاریخی و جغرافیایی متعددی از سرزمین استهبان نام برده شده است. گفته شده است: نام این شهر استهبانات بوده که با گذشت زمان به اصطهبانات تغییر پیدا کرده است.

در واقع کمابیش در منابع متعدد تاریخی و جغرافیایی نامی از سرزمین استهبان آورده شده‌است. فارسنامه ناصری گوید که نام این شهر استهبانات بوده که پس از استیلای عرب به اصطهبانات تغییر یافته‌است.حدودالعالم با استناد از المسالک و الممالک اصطخری شهر را اصطهبان و همچنین اصطهجان می‌نامد، ابن بلخی در فارسنامه خود به اصطهبان اشاره دارد ولی نزههالقلوب آن را اصطهبانان ذکر می‌کند، ابن حوقل و مقدسی نیز در کتب خود اصطهبانات را آورده‌اند.

منابع فوق حاکی است که در طول ده سده شکل بیانی آن ثابت مانده و فقط از لحاظ نوشتن دچار تغییری جزئی گردیده‌است، این امر نشان می‌دهد در طول سال‌های بسیار اصالت این واژه حفظ شده و تغییر نکرده‌است.

زبان

مردم شهرستان استهبان به زبان فارسی تکلم دارند و لهجه های عامیانه در بین مردم بسیار دیده می شود که از واژه های اصیل پارسی باستان و پهلوی برخوردار است. همچنین عشایر ترک در این منطقه سکونت دارند که به زبان ترکی صحبت می کنند.

آداب و رسوم استهبان

مردم شهرستان استهبان به جشن های ملی، اعیاد مذهبی و سوگواریها اهمیت بسیاری قائل هستند به صورتی که این فرهنگ چهار چوب زندگی مردم را تشکیل داده و نظم بخشیده است. بزرگترین عید ملی این منطقه جشن فرا رسیدن عید نوروز است که آداب و رسوم آن با تمامی نقاط ایران یکسان می باشد.

جاذبه های دیدنی شهرستان استهبان

از مهم ترین جاذبه های طبیعی و مناطق دیدنی استهبان می توان به آبشار لای تاریک، آبشار سلطان شهباز، آبشار استهبان، مجموعه ییلاقی درب آسیاب، منطقه ایج، شهر باستانی خیر، منطقه رونیز و همچنین غار شگفت انگیز اشاره کرد. جاذبه های دیدنی دیگر شهرستان استهبان موارد ذیل می باشد:

بقعه پیرمراد استهبان

پیرمرادمقبره امام زاده محمدبن علی بن ابراهیم بن موسی بن جعفر(ع)است که درشمال شهر استهبان ودرکنارجاده خروجی به طرف شهر شیراز قراردارد.ضریح این امام زاده دروسط صحن آن وباقلم کاریهای بسیار زیباواقع شده است.

چهارطاقی ماه فرخان

ازآثار منطقه خیر چهارطاقی ماه فرخان است.این بنا متعلق به دوره ساسانیان و درمیان بناهای سرسبز و بسیار زیبای منطقه قرار گرفته است. این چهار طاقی که ازسنگ و ساروج ساخته شده، تقریبا سالم مانده است.

چشمه بدره:

چشمه بدره دردره سرسبز وبسیارخوش آب وهوایی در منطقه ایج درمسیراستهبان به نیریز قرار دارد.در کنارسرچشمه آن یک چهار طاقی از دوره ساسانی باقی است.آب این چشمه بسیار گوارا است.

تنگ لای تاریک استهبان

درجنوب غربی شهرستان استهبان واقع شده است که با برخورداری ازپوشش جنگلی وچشمه سارهای متعدد جزء مناطق گردشگاهی استان محسوب می شود. این مکان درطول سال پذیرای علاقه مندان به ورزش های کوهستانی و دوستداران جلوه های طبیعی است.

یخچال حاجی محریم استهبان

شمال شهر استهبان و در دل صحرا، آب انبار بزرگی وجود دارد که به یخچال حاجی محریم ( محمد رحیم شوشتری ) شهرت دارد . این اثر مربوط به دوره قاجاریه است و چون بانی آن شخصی به نام حاج محمد رحیم بوده به نام یخچال حاجی محریم معروف شده است.

با توجه به ارزش‌های تاریخی این اثر در سال‌های گذشته بررسی‌های باستان شناسی و تکمیل پرونده اثر برای ثبت آن در فهرست آثار ملی انجام شده و در سال ۱۳۸۷ این اثر تاریخی به شماره ۲۳۴۶۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مصالح بکار رفته در ساخت این بنا سنگ، ساروج و آجر است و این یخچال به تقلید از معماری لار و یزد به صورت استوانه ساخته شده است.

سقف آن را پوششی گنبدی شکل تشکیل می دهد که با آجر و گل رس و گچ ساخته شده و ارتفاع گنبد به گونه ای است که از هر جای صحرا قابل رویت است.

گفته می شود برف‌های زمستانی را در آن انباشته می کردند تا به مصرف تابستان برسد  یا حوضچه های اطراف آنرا از آب پر می کردند تا یخ بزند، آنگاه یخ‌ها را به درون یخچال می ریخته اند.

این یخچال هنوز سالم است و دخل و تصرفی در آن صورت نگرفته و می‌تواند مقدار زیادی آب را در خود ذخیره کند . ورودی آن در سمت شمال قرار دارد و از طریق ۳ سوراخ آب رو در اطراف، آب وارد یخچال می شده است.

قلعه دارالامان استهبان

قلعه دارالامان و چهل برکه در ۵ کیلومتری شهر ایج در استان فارس واقع شده، این بنا  به فرمان محمود شبانکاره در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری قمری ساخته شده است.

قلعه دارالامان دو بخش شمالی و جنوبی دارد که قسمت شمالی آنرا می‌توان بخش مرکزی در نظر گرفت. این قلعه در گذشته دارای دیوارهای دفاعی محکم، آب‌انبار و آسیاب‌های فراوان و بناهای مرکزی بوده که درحال حاضر بقایای دیوارهای آن را می توان دید.

دور تا دور قلعه ورود ناپذیر بوده و جاهایی که دره‌ای بوده، با دیوارهای ضخیم نفوذ ناپذیر شده است. تنها ضعف این قطعه برای مقاومت طولانی کمبود آب بوده که آن هم با بیشتر کردن شمار آب انبارها، این خطر را از خود دور کردند.

آبشاراستهبان

آبشار استهبان نام یکی از جاذبه‌های دیدنی این شهرستان است که در جنوب استهبان و در فاصله ۱۷۰ کیلومتری شیراز قرار دارد. آب آن از یک رشته قنات دارای چندین حلقه چاه بسیار عمیق در دامنه کوه های جنوبی آن تامین می شود. در گذشته نه چندان دور آب این قنات قدیمی در مسیر خود چندین آسیاب آبی را بکار می انداخته که هنوز هم آثار آنها باقیست. امروزه انتهای مسیر آبشار سنگچین شده است.

خانه مقدس

خانه معزی

چشمه قهری

آب چوک

باغ جوزا

سلخ بوخون

مرخنه

انجیرستان

دم تنگ

چنار هزار ساله

سرو ننه و بچه

بن دره

غار زکریا

غار گبر

کت چله خانه

قلعه دختر

برکه صفی یل سفید- صفویه

کتیبه یولقلی بیگ

یخچال حاجی محریم

دریاچه بختگان

جزیره نرگس

نیایشگاه ساسانی ایج

گنبد دره ایج-ساسانی

تخت بهمن ایج- ساسانی

آتشکده قشنگ خوابی(قشم قاوی) خیر-ساسانی

قلعه دارالامان

چهارطاقی خیر(آتشکده بهرام)ساسانی

کاروانسرای شاه عباسی خانه کت خیر

قلعه کافرها

تفرجگاه مرغک

مسجد محقق

آرامگاه شیخ علی نقی

آرامگاه محمد شیرین مغربی

مسجد جامع

سوغات در مقاله شهرستان استهبان

سوغات های معروف شهرستان استهبان انجیر، زعفران، مویز، شیره انگور، لور یک نوع محصول لبنی، نان شیرین، نان زرد، نان لمو(نرم)، شیرینی کماچ، نان گرده اسفناجی و همچنین صنایع دستی مانند ظروف سفالی لعاب دار و ظریف، کاشی های هنری، فرش بافی، نمدمالی، کلاه بافی، ملکی دوزی، رواردوزی، مشکودوزی، شیوه بری، کرباس بافی، پالان دوزی، جوغ تراشی(هاون سنگی)، مس گری، شیشه گری، صابون پزی، گیوه دوزی، چرم سازی، گبه بافی، سفالگری و منبت کاری می باشد که می توانید به عنوان سوغات از این شهرستان برای دوستان و آشنایان خود ببر.

محصول اصلی کشاورزی این شهر انجیر و زعفران است. در منابع، به محصولات دیگری از جمله: حبوبات، پنبه، تنباکو و میوه‌های دیگری همچون گردو، بادام و انار اشاره شده‌است. زعفران این شهر از نظر عطر و طعم زبانزد و دارای کیفیت منحصر به فردی است اما در بازار تجارت زعفران به علت نداشتن رنگ کافی، شناخته شده نمی‌باشد.

فاصله استهبان تا شهرهای مهم

فاصله تا تهران: ۱۲۵۰ کیلومتر
فاصله تا شیراز: ۱۶۵ کیلومتر
فاصله تا کرمان:۳۶۵ کیلومتر
فاصله تا ایج: ۲۵ کیلومتر
فاسله تا نی ریز: ۴۰ کیلومتر
فاصله تا سیرجان: ۱۹۰ کیومتر