آیین های قشم به یادگار

آیین های قشم به یادگار عصر دیرین

آیین های قشم به یادگار : نورورز صیادان

آیین های قشم به یادگار : صیادان به اولین روز فصل گرما، روز نوروز صیاد می گویند.وتوی آخرین روز تیرماه هرسال این روز را جشن میگیرند. صیادان هیچگونه ماهی و موجودی که در آب زندگی میکنند را صید نمی‌كنند و هیچگونه از آبزیان را نمیخورند.

تاریخچه جشن نوروز صیادان در آیین های قشم به یادگار :

صیادان جزیره قشم به آخرین روز تیرماه نوروز یا نوروز صیاد می‌ گویند كه درواقع اولین روز از فصل گرما است. بسیار جالب است که بدانید در این روز هیچ ‌صیاد قشمی، نه ماهی و نه هیچ موجود آبزی را صید نمی‌كنند و غذا هایی که از آبزیان تهیه شده را نمیخورند. آنها اعتقاد دارند در این روز باید همه ماهی‌ها زنده باشند تا نسل خود را در هر كجای دریا که دوست دارند بپراكنند و این کار را امری حیاتی برای تداوم و تكثیر هر چه بیشتر ماهی‌ها می‌دانند. باورهای فراوانی در ستاره‌شناسی ایران باستان وجود دارد؛ یكی از این باورهای ستاره شناسی گذاشتن نام ماهی روی آخرین ماه سال است كه امروزه در صور فلكی به نام «حوت» از آن یاد می‌شود. صیادان جزیره قشم بر این باور بودند كه در آخرین روز از ماه سال، خورشید مانند ماهی در آب فرو می‌رود و در نخستین روز از سال جدید همانند بزی روی قله كوه‌ها نمایان می‌شود. گمان می‌رود كه این باوری که آنها دارند، تحت تاثیر نوروز صیاد باشد. به هر حال صید «گرگور» از فردای نوروز صیاد شروع می‌شود و بر اساس گاهشماری صیادی تا ده روز اول گرما، بیستی گرما، سی‌ای گرما، چهلی گرما، پنجاهی گرما، شصتی گرما و نیم در شصتی است كه گرما ادامه پیدا می‌كند. درشروع فصل بعدی، صیادان با قلاب ماهی های بومی را صید می کنند. ماهی‌های غیربومی مهاجر، مثل ماهی حور در دو فصل پاییز و بهار به صیدگاه‌های ساحل ‌نشینان جنوب می‌آیند

به آب سپردن لباس‌های كهنه

ساكنان جزیره قشم بر این باورند كه در روز نوروز صیاد همه ی چشمه‌ها به دریا می‌ریزند و به همین دلیل این روز را جشن می‌گیرند و تن خود را به آب‌های متلاطم دریا می‌سپارند تا همه بیماری و بلایا را از خود دور كنند. این رسم بدون شك باید ریشه در غسل داشته باشد و یادآور غسل آتش در پایان سال ایرانی است. در این روز فرزندان، پدران و مادران سالخورده خود را در دریا می‌نشانند و بر سر و لباس آنها به نیت شفابخشی آب می‌ریزند كه این رسم هم به نوعی روز «آب نیسان» و «آب پاشان» را در ذهن تداعی می‌كند .از دیگر رسم‌های این روز می‌توان به «به آب سپردن لباس‌های كهنه»، «پوشیدن لباس‌های رنگی و نو و رفتن به دریا»، «رنگ‌آمیزی درهای چوبی خانه‌ها – به باور آنها در‌های چوبی روح دارد و رنگ‌آمیزی درختان و احشام با خاک سرخ سواحل هرمز» اشاره كرد. برای سلامت احشام خواندن دعای «لوبن» نیز از دیگر رسم‌های نوروز صیاد است. افرادی نیز هستند که به پرورش دام مشغولند و در این روز دعوای «لوبن» را نزد دعاخوان نوروزی می خوانند. «لوبن» دعایی است كه ضمن افزایش بركت دام‌ها، آنها را از بلایا در امان نگه می‌دارد. كسی كه برای هر دامی دعای «لوبن» می‌خواند نخ سبزرنگی گره می‌زند. در هر روستا فقط دو یا سه نفر می‌توانند این دعا را بخوانند و هر وقت یكی از دعاخوانان تصمیم بگیرد آن دعا را به شخص دیگری كه معمولا از خودش جوان‌تر است بیاموزد، بعد از یاد دادن آن خودش دیگر دعا نمی‌خواند، زیرا بر اساس باور‌هایشان دیگر دعاهای او تاثیری نخواهد داشت.

مراسم زار

شیوه ی درمان با موسیقی را شنیده اید؟ مراسم زار را می توان به عنوان یک نوع موسقی درمانی برشمرد. هیچ کس نه می تواند و نه حتی اجازه ی آن را دارد که سازهای مخصوص مراسم زار را بنوازد. از جمله سازهایی که در مراسم زار نواخته می شود تنبیره با تنبوره است که تنها بابا زار و شخصی که بابا زار به او اجازه داده باشد می تواند آن را بنوازد. اشخاصی به نام بابا زار یا ماما زار در مدت زمان برگزاری مراسم همزمان با سازها و صدای موسیقی نوا هایی را به زبان می آورد و در واقع، از اجنه می خواهند که آمده و خود را معرفی کرده و نشانی از خود نشان دهند. آن ها معتقد اند که جن ها یا همان بادها اسم های متفاوتی دارند و برای بیرون کشیدن وی باید جن را به نام اصلی خودش صدا زد و بابا زار با یک چوب خیزران به بدن بیمار زده و به جن فرمان می دهد که از بدن فرد مورد نظر بیرون بیاید.